Nhằm giúp các học sinh dễ dàng hệ thống hóa kiến thức và nội dung các tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 9, chúng tôi đã biên soạn bài viết Sơ đồ tư duy về Đoàn thuyền đánh cá. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tác phẩm, tác giả, cấu trúc, dàn ý và những bài văn mẫu phân tích. Sơ đồ tư duy Đoàn thuyền đánh cá sẽ giúp bạn nắm bắt được nội dung cơ bản của tác phẩm này.
Sơ đồ tư duy Đoàn thuyền đánh cá (dễ nhớ, ngắn gọn)
Bài giảng: Đoàn thuyền đánh cá – Cô Nguyễn Ngọc Anh (Giáo viên VietJack)
A. Sơ đồ tư duy Đoàn thuyền đánh cá
B. Tìm hiểu Đoàn thuyền đánh cá
I. Tác giả
- Huy Cận (1919 – 2005) tên thật là Cù Huy Cận, quê ở Hà Tĩnh.
- Trước cách mạng, ông là một trong những gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ mới. Ông tham gia phong trào cách mạng trước năm 1945 và trở thành một nhà thơ tiêu biểu cho nền thơ ca hiện đại Việt Nam.
- Đặc điểm sáng tác:
- Cảm hứng thiên nhiên, vũ trụ là nét nổi bật của hồn thơ Huy Cận.
- Thơ ông đậm đà bản sắc dân tộc, vừa mộc mạc, chân tình vừa lắng đọng, hàm súc, cổ điển.
- Hình ảnh trong thơ Huy Cận thường không sắc sảo, gây ấn tượng mạnh mà thâm trầm, ngấm sâu và tâm hồn người đọc.
- Tác phẩm chính: Lửa thiêng (1940), Trời mỗi ngày lại sáng (1958), Đất nở hoa (1960), Mẹ và em (1987), Chiến trường gần với chiến trường xa (1973)…
- Năm 1996, ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật. Năm 2001, ông được bầu là Viện sĩ Viện hàn lâm Thơ Thế giới. Năm 2005, được Nhà nước truy tặng Huân chương Sao Vàng.
II. Tìm hiểu chung tác phẩm
- Thể loại: Thơ 7 chữ
- Hoàn cảnh sáng tác
- Năm 1958, Huy Cận có chuyến công tác đi thực tế dài ngày về vùng mỏ Quảng Ninh.
- “Đoàn thuyền đánh cá” được đưa vào tập “Trời mỗi ngày lại sáng” (1958).
- Bố cục: 3 phần:
- Phần 1: Cảnh lên đường và tâm trạng náo nức của con người.
- Phần 2: Cảnh hoạt động của đoàn thuyền giữa khung cảnh biển trời ban đêm.
- Phần 3: Cảnh đoàn thuyền trở về trong buổi bình minh.
- Giá trị nội dung
- Bài thơ ca ngợi vẻ đẹp tráng lệ của thiên nhiên và sự đoàn kết, vui tươi của người lao động.
- Giá trị nghệ thuật
- Sử dụng hình ảnh tươi sáng, tạo cảm giác sống động trong tưởng tượng của người đọc.
III. Dàn ý phân tích tác phẩm
- Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi (hai khổ thơ đầu)
- Tả thực mặt trời xuống biển như hòn lửa.
- Sử dụng hình ảnh nhân hóa và câu hát căng buồm.
- Khúc hát đánh cá trên biển (khổ 3+4+5+6)
- Miêu tả tầm vóc của con người và đoàn thuyền.
- Tả sự giàu có của biển cả và đàn cá.
- Biểu đạt niềm vui và sự hài lòng của ngư dân.
- Khúc ca khải hoàn (Khổ 7)
- Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
- Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
- Niềm vui và hy vọng vào cuộc sống mới.
IV. Bài phân tích
Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận được tạo ra từ nhịp sống lao động của người dân vùng biển. Chúng tôi đã cố gắng tóm tắt nội dung và giải thích các phần chính của tác phẩm để đem lại sự hiểu biết sâu sắc hơn về nó. Bài thơ này đã vẽ lên trước mắt chúng ta một bức tranh sống động về công việc đánh cá đêm trên biển, sự đoàn kết và niềm vui của người lao động. Bằng việc sử dụng hình ảnh tươi sáng và câu hát vui tươi, tác giả đã tạo nên một không gian thơ mộng và phấn khởi.
Với sự kết hợp giữa hiện thực và chất lãng mạn, “Đoàn thuyền đánh cá” đã mang lại một trải nghiệm đọc thú vị và sâu sắc. Công việc lao động trở thành chủ đề chính trong bài thơ này và được tác giả miêu tả bằng những hình ảnh tươi sáng và sống động. Từ đó, người đọc có thể cảm nhận được tình yêu và lòng biết ơn của người dân vùng biển đối với biển cả và cuộc sống mà nó mang đến.
V. Một số lời bình về tác phẩm
Theo nhận định của nhà thơ Xuân Diệu, “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận là một bài thơ đặc biệt, với câu thơ dõng dạc, điệu thơ cất tiếng lên hát. Ông nhận xét rằng bài thơ này có bút pháp sáng tạo, từ thực tế nhưng không bị gò bó, mà mở ra cảm hứng và hình ảnh mơ mộng. Ông từng gọi bài thơ này là “món quà đặc biệt của vùng mỏ Hồng Gai – Cẩm Phả cho vào túi thơ Huy Cận”.
Điểm đặc biệt của “Đoàn thuyền đánh cá” là khả năng kết hợp giữa âm nhạc và những động tác hồn nhiên của ngư dân. Bằng cách miêu tả những hình ảnh sống động và sử dụng các từ ngữ trực quan, tác giả đã tạo nên một bài thơ tươi sáng, phản ánh tinh thần hăng say và khí thế cao của người lao động trên biển.
Hãy xem thêm những bài viết, phân tích tác phẩm khác trên trungcapykhoa.vn.
