Sức khỏe tinh thần là một vấn đề mà chúng ta nên quan tâm hàng đầu. Nếu không chú ý, chúng ta có nguy cơ mắc phải những bệnh tâm lý và ảnh hưởng tiêu cực tới cuộc sống. Hiện nay, rất nhiều bệnh nhân được chẩn đoán mắc rối loạn đa nhân cách. Vậy căn bệnh này có những triệu chứng như thế nào? Người bệnh nên theo dõi và điều trị bằng phương pháp nào?
Rối loạn đa nhân cách là gì?
Chắc hẳn chúng ta đã từng nghe nhiều về chứng rối loạn đa nhân cách, tuy nhiên hầu hết các bạn đều chưa thực sự hiểu và quan tâm về căn bệnh tâm lý này. Bệnh còn được biết đến với tên gọi quốc tế là Dissociative Identity Disorder, viết tắt là DID.
Rối loạn đa nhân cách là một vấn đề tâm lý phổ biến. Khi mắc bệnh, bạn sẽ cảm thấy mình đang bị tách biệt với mọi người xung quanh. Mọi kết nối về cảm xúc, suy nghĩ, hay hành động đột nhiên bị ngắt. Trong một số thời điểm, người bệnh có thể đánh mất nhận thức về bản thân mình và thay vào đó, họ có xu hướng đồng nhất hóa bản thân với những người khác. Đây là một dạng bệnh tâm lý phức tạp mà bạn không thể tự chủ.
Đúng với tên gọi, khi bị rối loạn đa nhân cách, bệnh nhân sẽ có nhiều nhân cách khác nhau. Có người được phát hiện ra mình có 3 – 4 nhân cách, thậm chí nhiều người có tới 15 – 20 nhân cách.
Số liệu thống kê đã cho thấy tỷ lệ nữ giới mắc bệnh cao hơn so với nam giới. Phần lớn những người đa nhân cách đã từng trải qua những sự tổn thương tâm lý nghiêm trọng trong quá khứ. Họ có xu hướng trốn khỏi những ký ức buồn, đau đớn và sống bằng nhân cách khác.
Thực tế, có khá nhiều bệnh nhân không nhận ra mình có nhân cách khác, họ chỉ biết qua lời kể từ người thân, bạn bè xung quanh. Điều này khiến việc phát hiện và điều trị bệnh gặp một số khó khăn.
Dấu hiệu nhận biết hội chứng rối loạn đa nhân cách
Người được chẩn đoán mắc bệnh tâm lý không nên coi thường và bỏ qua việc chữa trị bệnh. Nếu không điều trị, sức khỏe tinh thần cũng như thể chất có thể chịu nhiều ảnh hưởng tiêu cực. Tốt nhất, chúng ta nên tìm hiểu các dấu hiệu thường gặp của bệnh rối loạn đa nhân cách để điều trị kịp thời.
Thông thường, người mắc bệnh sẽ có nhiều nhân cách khác nhau, nhưng chúng không phải là tính cách hoàn thiện mà chỉ xuất hiện rời rạc trong một số tình huống. Nếu bạn phát hiện người thân có những nét tính cách khác biệt, hành động không nhất quán trong cuộc sống, hãy theo dõi chặt chẽ. Đây là dấu hiệu đặc trưng của hội chứng rối loạn nhân cách.
Đặc biệt, bệnh nhân không nhớ về những biểu hiện của mình khi ở một nhân cách khác. Để phát hiện các triệu chứng bất thường, họ cần nhờ sự giúp đỡ từ người thân, bạn bè.
Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng có nguy cơ mắc mắc phải một số vấn đề tâm lý khác, ví dụ như trầm cảm, cảm xúc thay đổi rất nhanh và ám ảnh với những sự tổn thương tâm lý đã từng xảy ra.
Phân biệt hội chứng rối loạn đa cách với các vấn đề tâm lý khác
Trên thực tế, chúng ta rất dễ nhầm lẫn hội chứng rối loạn đa nhân cách với một số vấn đề tâm lý khác và điều trị theo phác đồ chưa thực sự phù hợp. Đặc biệt, các triệu chứng tâm thần phân liệt khác giống với chứng rối loạn nhân cách. Vậy để xác định chính xác vấn đề mình đang gặp phải, chúng ta cần dựa vào đặc điểm nào?
Nếu người mắc rối loạn nhân cách có nhiều nhân cách khác nhau và khoảng trống trong kí ức, thì bệnh nhân tâm thần phân liệt lại ngược lại. Họ không có nhiều nhân cách và ít xuất hiện khoảng trống trong ký ức. Người bị tâm thần phân liệt thường rơi vào trạng thái ảo giác, họ thấy và nghe thấy những điều không có trong thực tế. Thậm chí, một số bệnh nhân còn phải đối mặt với chứng hoang tưởng, họ suy nghĩ không thực tế.
Chúng ta nên dựa vào những đặc điểm, biểu hiện kể trên để phân biệt các vấn đề tâm lý khác nhau, đưa ra phác đồ điều trị phù hợp cho từng bệnh nhân.
Phương pháp chẩn đoán hội chứng rối loạn đa nhân cách
Rối loạn đa nhân cách là một vấn đề tâm lý phức tạp, vì vậy các bác sĩ thường mất nhiều thời gian để chẩn đoán bệnh. Để đưa ra chẩn đoán chính xác, bác sĩ quan tâm tới một số vấn đề, bao gồm:
- Bệnh nhân có những nhân cách khác nhau không? Khi mắc bệnh, trong những tình huống khác nhau, người bệnh sẽ bộc lộ nhân cách khác biệt. Đây là cơ sở giúp xác định rõ một người có đang bị rối loạn nhân cách không.
- Bệnh nhân có quên một số sự kiện trong cuộc sống không? Như đã phân tích ở trên, bệnh nhân thường có khoảng trống trong ký ức khi nhân cách khác xuất hiện và điều khiển hành vi của họ.
- Bệnh nhân đã từng trải qua sự tổn thương tâm lý trong quá khứ không? Đa phần người bệnh rối loạn đa nhân cách từng đối mặt với sự tổn thương nghiêm trọng, ảnh hưởng tới tâm lý khiến họ muốn thoát khỏi nhân cách thật khi nhớ lại, gặp lại trường hợp tương tự.
Kinh nghiệm điều trị cho bệnh nhân rối loạn đa nhân cách
Khi phát hiện vấn đề tâm lý kể trên, chúng ta nên chủ động điều trị để tinh thần trở nên thoải mái hơn và cuộc sống trở lại bình thường. Bác sĩ thường chỉ định cho bệnh nhân tiến hành trị liệu tâm lý và kết hợp sử dụng thuốc. Tùy thuộc vào tình trạng của người bị rối loạn đa nhân cách, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp nhất.
Trị liệu tâm lý là phương án hàng đầu, tuy nhiên bệnh nhân cần kiên trì để đạt được kết quả khả quan. Bác sĩ tâm lý sẽ dành thời gian để trò chuyện với bệnh nhân, từ đó hiểu hơn về cảm xúc, suy nghĩ và hành vi của họ. Sau một thời gian điều trị, người bệnh dần biết cách kiểm soát cảm xúc và hành xử của mình.
Một số bệnh nhân được kết hợp giữa trị liệu tâm lý với điều trị thuốc, ví dụ như thuốc chống trầm cảm hoặc chống lo âu. Tùy vào triệu chứng của bệnh nhân, họ sẽ được kê đơn thuốc thích hợp.
Với vấn đề rối loạn đa nhân cách, chúng ta cần nhận thức về nó, điều trị kịp thời và tuân thủ theo phương pháp chẩn đoán cũng như điều trị của bác sĩ chuyên khoa. Bạn nên đi khám để được chẩn đoán riêng, điều trị phù hợp với tình trạng tâm lý hiện tại.
