“Một công ty tuyệt vời không nhất thiết phải là công ty lớn nhất, mà đó là công ty đem lại nhiều giá trị nhất cho cổ đông.”
Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực đầu tư và phân tích doanh nghiệp – ROE (Return On Equity) hay còn được gọi là lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu. ROE là chỉ số mà nhà đầu tư và nhà quản lý doanh nghiệp thường sử dụng để đánh giá hiệu suất sử dụng vốn của doanh nghiệp. Ngoài ra, chỉ số ROE còn giúp nhận diện lợi thế cạnh tranh bền vững của doanh nghiệp so với các đối thủ trong cùng ngành.
ROE là gì?
ROE là chỉ số đo lường mức độ hiệu quả của việc sử dụng vốn chủ sở hữu trong doanh nghiệp. Chỉ số ROE phản ánh cả lợi nhuận và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp và được thể hiện trên Báo cáo Kết quả kinh doanh (KQKD) và Bảng cân đối kế toán.
Để tính ROE, chúng ta có thể sử dụng các công thức và số liệu từ Báo cáo tài chính của doanh nghiệp, hoặc tìm thông tin từ các dữ liệu có sẵn trên các trang web chứng khoán.
Ý nghĩa của chỉ số ROE
Chỉ số ROE cho chúng ta thấy mức độ hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp. Nó cho biết với 1 đồng vốn chủ sở hữu bỏ ra thì doanh nghiệp sẽ thu về bao nhiêu đồng lợi nhuận. Một doanh nghiệp có chỉ số ROE ổn định ở mức cao có thể được xem như một dấu hiệu cho thấy vốn được sử dụng hiệu quả.
Tuy nhiên, để đánh giá được chỉ số này cao hay thấp, cần phải phân tích sâu hơn và so sánh với các doanh nghiệp trong cùng ngành. Chẳng hạn, chỉ số ROE của một doanh nghiệp trong ngành Hàng tiêu dùng thông thường sẽ ở mức khoảng 15.4%, trong khi ngành Công nghệ thông tin có thể cao hơn là 22% hoặc hơn.
Cách sử dụng chỉ số ROE trong thực tế
Chỉ số ROE có thể được ứng dụng để hiểu rõ về nhiều khía cạnh trong doanh nghiệp.
1. Lựa chọn doanh nghiệp thông qua tốc độ tăng trưởng
Chỉ số ROE có thể được sử dụng để đánh giá tốc độ tăng trưởng của doanh nghiệp thông qua công thức: tốc độ tăng trưởng (g) = ROE x Tỷ lệ tái đầu tư. Tỷ lệ tái đầu tư là tỷ lệ lợi nhuận được giữ lại sau khi chi trả cổ tức cho cổ đông. So sánh tốc độ tăng trưởng của các doanh nghiệp sẽ giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về tiềm năng phát triển của doanh nghiệp.
2. Đánh giá khả năng tạo ra giá trị cho cổ đông
Chỉ số ROE có thể được sử dụng để so sánh với chi phí sử dụng vốn cổ đông (Ke). Khi ROE lớn hơn Ke, doanh nghiệp được coi là tạo ra giá trị cho cổ đông. Ngược lại, nếu ROE nhỏ hơn Ke, doanh nghiệp đang hoạt động kém hiệu quả và nhà đầu tư cần cân nhắc trước khi đầu tư.
3. Nhận diện doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh bền vững
Các doanh nghiệp hàng đầu trong ngành thường có lợi thế về công nghệ, quy mô sản xuất khiến giá thành hàng hóa thấp hơn và có thể thiết lập mặt bằng giá cao hơn so với đối thủ. Những doanh nghiệp như vậy thường có ROE cao hơn so với trung bình ngành. Điển hình là CTCP sữa Việt Nam (VNM) với thương hiệu sữa Vinamilk. Thương hiệu mạnh mẽ và quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn giúp Vinamilk có ROE ~ 40%, cao hơn rất nhiều so với trung bình ngành Thực phẩm.
Những hạn chế khi sử dụng chỉ số ROE
Tuy ROE là chỉ số hữu ích, nhưng cũng cần lưu ý rằng không có chỉ số nào là hoàn hảo và ROE cũng có những hạn chế:
1. Ổn định lợi nhuận
Lợi nhuận không ổn định có thể làm khó khăn trong việc đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Đặc biệt, các khoản thu nhập bất thường do dự án bất động sản hoặc chính sách kế toán có thể làm biến động chỉ số ROE.
2. Chính sách kế toán
Chính sách kế toán của các công ty có thể ảnh hưởng đến chỉ số ROE. Ví dụ, mua cổ phiếu quỹ để giảm số lượng cổ phiếu lưu hành và làm giảm vốn chủ sở hữu.
Trên đây là một số thông tin về chỉ số ROE và những cách sử dụng trong thực tế. ROE không phải là chỉ số duy nhất để đánh giá doanh nghiệp, nên kết hợp với những chỉ số tài chính khác như P/B, P/E, ROA để có cái nhìn tổng quan và đưa ra quyết định đầu tư thông minh hơn.
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về cách sử dụng ROE và các chỉ số tài chính khác, hãy tham gia khóa học “Value Investing Masterclass 2.1” của chúng tôi. Đây là lớp học đầu tiên và duy nhất ở Việt Nam về đầu tư giá trị, tổ chức bởi GoValue. Tại đây, bạn sẽ được tìm hiểu về các cơ hội đầu tư tốt nhất và làm chủ sự thành công trong lĩnh vực này.
Cảm ơn bạn đã đọc bài viết này! Nếu bạn thấy nó hữu ích, hãy chia sẻ để chúng tôi có thể lan tỏa kiến thức này. Nếu bạn có ý kiến hoặc câu hỏi, hãy để lại bình luận dưới đây. Chúng tôi luôn sẵn lòng chia sẻ và trao đổi với bạn.
