Tại các vùng miền khác nhau trên đất nước Việt Nam, mỗi nơi đều có những phương ngữ riêng mà khách du lịch có thể không hiểu được. Nếu có dịp đến miền Trung và đặc biệt là vùng Nghệ – Tĩnh, bạn sẽ được nghe những từ khá lạ như “khu mấn” hay “trốc tru”. Vậy khu mấn là gì? Trốc tru là gì? Hãy cùng giải mã ý nghĩa những từ này nhé.
Khu mấn là gì?
Khu mấn là một từ ngữ địa phương của người Nghệ An. Khi đến Nghệ An du lịch, bạn có thể sẽ nghe người địa phương sử dụng từ này mà không hiểu ý nghĩa. Thực tế, để giải thích ý nghĩa của “khu mấn”, chúng ta cần quay ngược dòng lịch sử một chút.
Trong những năm 60s và 70s thế kỷ 20, ở vùng Nghệ Tĩnh (bao gồm Nghệ An và Hà Tĩnh ngày nay), người ta thường nói về phần mông mặc váy đen vải thô của chị em lao động bằng cụm từ “từ khu mấn”.
Sau giờ làm việc vất vả trong ngày, các chị, các cô, các bà, các mẹ thường ngồi trò chuyện vui vẻ với nhau, không để ý đến việc mình ngồi trên vệ cỏ, bãi đất hay bãi cát, dẫn đến phần mông bị dính bẩn. Đây là hành động thường ngày của những người nông dân, vì sau khi làm việc ngoài đồng áng, ai cũng dính bẩn và mệt mỏi, nên họ ngồi ở đâu cũng được, không quan tâm đến chỗ ngồi hay thậm chí là bạ đâu ngồi đấy.
Theo tiếng địa phương, “khu” nghĩa là mông, “mấn” nghĩa là váy. Kết hợp cùng đời sống lao động trước đây, cụm từ “khu mấn” dùng để chỉ phần mông quần vừa xấu vừa bẩn và còn được sử dụng với nghĩa bóng để miêu tả giá trị công việc và thái độ không tốt với đối tượng mà người nói không thích.
Ví dụ:
-
Trường hợp 1: Bạn A nói: Cậu nhìn cái khăn tớ thêu xem có đẹp không?
Bạn B đáp: Nhìn cứ như cái khu mấn ấy.
Trong trường hợp này, bạn B đang chê bạn A thêu khăn không đẹp. -
Trường hợp 2: Bạn C nói: Có vẻ nhà câu rất giàu phải không?
Bạn D đáp: Có cái khu mấn ấy.
Trong trường hợp này, “khu mấn” biểu thị ý nghĩa “nghèo”, “nhà nghèo”, “chẳng có gì”.
Để hiểu rõ hơn, ta hãy xem 2 ví dụ trên. Phương ngữ “khu mấn” trong mỗi tình huống và ngữ cảnh khác nhau sẽ cho ra ý nghĩa không giống nhau. Vì vậy, khi giao tiếp với khách du lịch hay bạn bè là người miền Trung, Nghệ Tĩnh, chúng ta nên chú ý khi sử dụng cụm từ này.
Trốc tru là gì?
Trốc tru cũng là một từ ngữ địa phương của vùng Nghệ An. Đây là từ lóng mà người dân trong vùng thường dùng, bao gồm 2 thành phần là 2 từ đơn ghép lại thành 1 từ mang ý nghĩa ẩn dụ.
Trong tiếng địa phương Nghệ An:
- Trốc nghĩa là “cái đầu”
- Tru nghĩa là “con trâu”
Nếu ghép lại, đơn giản “trốc tru” là “đầu trâu”. Tuy nhiên, cụm từ này thường được dùng trong đời sống hàng ngày để chỉ những người bướng bỉnh, cứng đầu, không chịu tiếp thu lời người khác nói. Nghe thì có vẻ đây là một từ tiêu cực nhưng lại không mang tính chất nặng nề hay gay gắt. Người địa phương ít khi dùng từ này để chỉ trích nhau mà thường dùng với thái độ và hàm ý nhẹ nhàng. “Trốc tru” thường xuất hiện trong các câu trêu đùa giữa bạn bè.
Ngoài “khu mấn” và “trốc tru”, vùng Nghệ Tĩnh và miền Trung nói chung còn rất nhiều từ ngữ địa phương khác mà bạn sẽ cảm thấy lạ lẫm khi lần đầu từng nghe. Nếu bạn thích đi du lịch miền Trung hoặc có nhiều bạn bè là người miền Trung, hãy học một số từ ngữ sau để giúp ích trong việc giao tiếp.
Đây là những từ ngữ đời thường, dân dã gắn liền với người dân miền Trung đặc biệt là người ở vùng Nghệ – Tĩnh. Ngày nay, nhiều phương ngữ dần ít xuất hiện và chỉ thường được sử dụng tại các miền quê hay được những người trung niên biết đến. Do vậy, nhiều bạn trẻ không biết khu mấn là gì, trốc tru là gì và rất ngạc nhiên khi hiểu được ý nghĩa.
Việt Nam có 63 tỉnh thành, 54 dân tộc anh em tạo nên sự đa dạng trong ngôn ngữ và văn hóa, tập tục của từng vùng miền. Nếu tình cờ bạn nghe ai đó sử dụng từ “khu mấn”, “trốc tru” thì khả năng cao đó là một người quê ở miền Trung, đặc biệt là khu vực Nghệ An – Hà Tĩnh.
Đã biết khu mấn là gì, trốc tru là gì rồi, vậy bạn có muốn biết những phương ngữ cực độc lạ khác của nhiều vùng miền khác nhau trên cả nước hay không? Nếu quan tâm, hãy tham khảo những chia sẻ kiến thức, thường thức đời sống trên trang web của Văn Phòng Tuyển Sinh Y Dược Hà Nội.
Chúng tôi cam kết chuyển giao giá trị vượt trội tới khách hàng thông qua sự tận tâm, trách nhiệm, chu đáo. Với sự tử tế và lời hứa còn hơn cả chính hãng, Văn Phòng Tuyển Sinh Y Dược Hà Nội đem đến cho khách hàng chất lượng sản phẩm và không gian trải nghiệm đẳng cấp nhất.
