Câu là đơn vị nhỏ nhất trong ngôn ngữ diễn đạt một ý trọn vẹn. Tuy nhiên, có những câu đặc biệt gọi là câu ghép, khi chúng có nhiều hơn một chủ ngữ và vị ngữ. Để hiểu rõ hơn về câu ghép là gì và ví dụ về câu ghép, hãy tiếp tục đọc bài viết dưới đây.
Câu ghép là gì?
Câu ghép là hiện tượng phức tạp trong ngôn ngữ. Có nhiều cách định nghĩa câu ghép. Theo Wikipedia, câu ghép là câu được tạo thành từ nhiều vế câu ghép lại. Mỗi vế câu trong câu ghép tương tự như một câu đơn, nhưng cùng thể hiện một ý liên quan chặt chẽ với các câu khác. Câu ghép bắt buộc phải có ít nhất hai cụm chủ vị.
Theo sách giáo khoa ngữ văn 8, câu ghép là câu được tạo thành từ hai hoặc nhiều cụm chủ – vị không chứa nhau. Mỗi cụm chủ – vị trong câu ghép được gọi là một vế câu.
Có nhiều ý kiến khác nhau về câu ghép, nhưng đều đồng ý rằng các vế câu trong câu ghép phải có sự liên kết hợp lý. Có ba cách chính để nối các vế câu lại với nhau: nối trực tiếp, nối bằng cặp từ hô ứng, nối bằng quan hệ từ.
Câu ghép được sử dụng để liên kết các ý có liên quan với nhau. Thay vì sử dụng nhiều câu đơn, sử dụng câu ghép giúp tăng hiệu quả nghe, hiểu cho người đọc.
Ví dụ về câu ghép
Để hiểu rõ hơn về câu ghép, hãy xem các ví dụ sau:
-
“Những ý tưởng ấy tôi chưa bao giờ ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết.” (Thanh Tịnh, Tôi đi học)
Trong câu này, có 3 cụm chủ vị không chứa nhau. Cụm chủ vị thứ nhất và thứ hai được nối với nhau bằng dấu phẩy, cụm chủ vị thứ hai và thứ ba nối với nhau bằng từ “vì” và “và”.
-
“Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.” (Thanh Tịnh, Tôi đi học)
Trong câu này, có 3 cụm chủ vị không chứa nhau. Cụm chủ vị thứ nhất và thứ hai không được nối bằng từ ngữ, mà thông qua dấu hai chấm. Cụm chủ vị thứ hai và thứ ba được nối bằng từ “vì”.
Các cách nối câu ghép
Thông thường, trong câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng các cách sau:
Thứ nhất: Nối bằng từ ngữ nối
Ví dụ: “Mình đọc hay tôi đọc.” / “Chúng tôi mua chứ chúng tôi không xin.”
Thứ hai: Nối trực tiếp chứ không dùng từ ngữ nối
Trong trường hợp này, giữa các vế câu phải dùng dấu phẩy, dấu chấm phẩy hoặc dấu hai chấm. Ví dụ: “Cảnh tượng xung quanh tôi giống như đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.” / “Mưa rơi rào rào trên sân gạch, mưa đổ đồm độp trên phên nứa.”
Thứ ba: Nối các vế trong câu bằng quan hệ từ
Giữa các vế trong câu ghép có nhiều kiểu quan hệ khác nhau. Các từ như “nhưng”, “và”, “rồi”, “thì”, “hay”, “hoặc” thường được sử dụng để nối các vế câu với nhau. Một số cặp từ thường được sử dụng bao gồm “vì…nên”, “do…nên”, “tại…nên”, “bởi…nên”, “chẳng những…mà còn”, “nhờ…mà”, “nếu…thì”, “hễ…thì”, “tuy…nhưng”, “mặc dù…nhưng”, “không chỉ…mà còn”, “để…thì”.
Ví dụ: “Tôi đến chơi nhưng anh ấy lại không ở nhà.” / “Càng yêu người bấy nhiêu, càng yêu người bấy nhiêu.” / “Hễ học sinh đi học muộn thì cô giáo sẽ bắt chép phạt.”
Đây là những điểm giải đáp thắc mắc về câu ghép và ví dụ về câu ghép. Nếu bạn còn thắc mắc hoặc muốn tìm hiểu thêm về vấn đề này, hãy liên hệ với chúng tôi tại Văn Phòng Tuyển Sinh Y Dược Hà Nội.
