Nốt ruồi: Tại sao chúng xuất hiện và cách phân loại chúng

Hầu hết mọi người đều có nốt ruồi trên cơ thể, số lượng và kích thước có thể khác nhau. Nốt ruồi thường không gây nguy hiểm, trừ khi chúng có những biến đổi bất thường. Nếu bạn muốn hiểu rõ hơn về nốt ruồi, hãy cùng tìm hiểu ngay dưới đây.

Nốt ruồi là gì?

Nốt ruồi, hay còn được gọi là mụn ruồi, là những đốm nhỏ trên da có màu sậm (thường là màu nâu hoặc đen), có hình dạng tròn hoặc bầu dục. Chúng có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc theo nhóm, có thể nằm ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể như lòng bàn tay, lòng bàn chân, da đầu, móng tay, mắt hoặc cả vùng sinh dục. Thời gian tồn tại của nốt ruồi có thể kéo dài đến 50 năm. Phần lớn nốt ruồi hình thành trong khoảng từ 25-30 năm đầu đời và có thể thay đổi chậm về hình dáng và số lượng. Thậm chí, chúng có thể biến mất hoặc mờ dần theo thời gian.

Cơ chế hình thành của nốt ruồi

Trong các lớp cấu trúc da, nốt ruồi thường hình thành ở phần dưới của lớp biểu bì. Chúng được tạo ra bởi tế bào hắc tố, chúng sản xuất melanin – chất tạo màu da và tóc – và phân bố không đều trên da.

Nguyên nhân gây ra nốt ruồi

Nguyên nhân nốt ruồi xuất phát từ sự tập trung của tế bào hắc tố thành cụm, thay vì phân bố đều trên da. Nốt ruồi có thể trở nên sậm màu hơn khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, trong tuổi dậy thì hoặc trong lúc mẹ mang thai sự do thay đổi nội tiết tố. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể có thêm nốt ruồi mới nếu không biết cách bảo vệ da dưới tác động của tia UV từ mặt trời.

Các loại nốt ruồi

Nốt ruồi thường được chia thành 3 loại:

• Nốt ruồi thông thường: Đây là loại nốt ruồi phổ biến nhất, có kích thước nhỏ, màu sậm và lành tính. Nốt ruồi thông thường thường có đường viền rõ nét, đều đặn.
• Nốt ruồi bẩm sinh: Đây là nốt ruồi được phát hiện ngay từ lúc mới sinh, còn được gọi là vết bớt. Loại nốt ruồi này có nguy cơ tiến triển thành u ác tính cao hơn so với những nốt ruồi xuất hiện sau sinh. Nếu nốt ruồi có đường kính lớn hơn 8mm, nguy cơ ung thư càng tăng cao.
• Nốt ruồi loạn sản: Còn gọi là nốt ruồi không điển hình. Loại nốt ruồi này thường lớn hơn 5mm, có đường viền mờ/nhạt màu, hình dạng bất thường và màu sắc không đồng đều. Nốt ruồi loạn sản có tính di truyền và có nguy cơ gặp phải khối u ác tính, ung thư da cao hơn.

Dấu hiệu nhận biết nốt ruồi

Nốt ruồi lành tính và ác tính có những đặc điểm khác nhau. Dưới đây là một số dấu hiệu giúp bạn nhận biết chúng:

1. Nốt ruồi lành tính

• Màu sắc và kết cấu: Nốt ruồi lành tính có thể có màu nâu, đen, xanh, đỏ hoặc hồng, và có màu sắc đồng nhất. Bề mặt của nốt ruồi lành tính thường nhẵn, phẳng hoặc hơi gồ lên.
• Hình dạng: Phần lớn các nốt ruồi lành tính có hình tròn hoặc hình bầu dục, và có các bờ viền rõ ràng.
• Kích thước: Thường có đường kính nhỏ hơn 6mm. Riêng nốt ruồi bẩm sinh có thể lớn hơn bình thường, che phủ một phần khuôn mặt, cơ thể hoặc chiếc tay.

2. Nốt ruồi ác tính

Nốt ruồi ác tính có thể là dấu hiệu của ung thư da, có những biểu hiện bất thường như hình dạng không đều, màu sắc không đồng nhất, kích thước to ra nhanh chóng hoặc độ nhô cao nhanh gây loét. Có một số vị trí đặc biệt có thể làm nốt ruồi hóa ung thư như vùng da tiếp xúc với ánh sáng mặt trời (mặt, cổ, ngực…) hoặc những vùng da bị cọ sát nhiều như da đầu (do chải đầu), nếp quần áo… Việc phân biệt nốt ruồi ác tính với nốt ruồi lành tính là cực kỳ quan trọng để phát hiện sớm bất thường và có hướng điều trị phù hợp.

Biến chứng của nốt ruồi

Nốt ruồi thường không gây ra nhiều biến chứng. Tuy nhiên, u ác tính là nguy cơ tiềm ẩn lớn nhất của nốt ruồi. Thực chất, nốt ruồi không phải là biểu hiện của ung thư da, nhưng các tế bào nốt ruồi loạn sản có thể đột biến thành tế bào hắc tố trong những điều kiện nhất định. Người có nhiều nốt ruồi, đặc biệt là nốt ruồi loạn sản, có nguy cơ cao hơn mắc các bệnh liên quan đến da, đặc biệt là ung thư da. Việc phát hiện sớm các biểu hiện bất thường và hạn chế các tác nhân gây tổn thương và nhiễm trùng cho nốt ruồi là rất quan trọng.

Chẩn đoán nốt ruồi

Bác sĩ có thể chẩn đoán nốt ruồi bằng cách quan sát trực tiếp hoặc thông qua sống da. Khi khám da liễu, bác sĩ sẽ kiểm tra toàn bộ cơ thể và kiểm tra các dấu hiệu gấp 7 để đánh giá tình trạng của nốt ruồi. Nếu cảm thấy có những biến đổi nhẹ, bạn sẽ cần theo dõi trong một thời gian và chụp ảnh lâm sàng để so sánh và đo kích thước. Nếu nghi ngờ về nguy cơ ung thư da, bác sĩ sẽ tiến hành sinh thiết để xác định tình trạng của nốt ruồi.

Tẩy nốt ruồi

Hầu hết các nốt ruồi không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu bạn không tự tin với nó, bạn có thể sử dụng kem che khuyết điểm để tạm thời che giấu. Đối với những nốt ruồi có nguy cơ ác tính hoặc bạn muốn loại bỏ triệt để, bạn có thể tìm đến việc tẩy nốt ruồi. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiệu quả, hãy tìm đến các cơ sở y tế có bác sĩ chuyên môn để thực hiện quy trình tẩy nốt ruồi. Tuyệt đối không nên tự tẩy nốt ruồi tại nhà, vì việc này có thể gây tổn thương và nhiễm trùng.

Phòng ngừa nốt ruồi

Số lượng nốt ruồi được quyết định bởi di truyền và không thể được ngăn ngừa hoàn toàn. Tuy nhiên, bạn có thể hạn chế sự sậm màu của nốt ruồi và việc xuất hiện nốt ruồi mới bằng cách bảo vệ da khỏi tác động của tia UV từ mặt trời.

• Hạn chế ra ngoài vào thời gian nắng gắt: Tránh ra ngoài từ 10 giờ sáng đến 2 giờ chiều, khi có nhiều tia cực tím từ mặt trời, bất kể trời có mát mẻ hay không.
• Sử dụng kem chống nắng: Sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF ít nhất là 30, thoa trước khi ra ngoài khoảng 30 phút và thoa lại sau mỗi 2 tiếng.
• Sử dụng nón rộng vành, kính râm và quần áo dài tay để bảo vệ da khỏi tia UV.

Các câu hỏi thường gặp về nốt ruồi

1. Ai dễ bị nốt ruồi?

   • Nốt ruồi có tính di truyền, do đó, nếu trong gia đình có người có nốt ruồi, khả năng bạn cũng sẽ có nốt ruồi. Ngoài ra, những người thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cũng có nguy cơ cao hơn để phát triển nốt ruồi mới.

2. Có thể ngăn ngừa nốt ruồi mới không?

   • Bạn có thể hạn chế việc xuất hiện nốt ruồi mới và làm cho nốt ruồi cũ không sậm màu hơn bằng cách bảo vệ da khỏi tác động của tia UV ánh nắng mặt trời.

3. Có nên tẩy nốt ruồi không?

   • Việc tẩy nốt ruồi phụ thuộc vào mong muốn cá nhân về mặt thẩm mỹ và cả sự tư vấn từ bác sĩ da liễu, đặc biệt nếu nghi ngờ về nguy cơ ung thư da.

4. Khi nào cần tẩy nốt ruồi?

   • Nếu nốt ruồi ảnh hưởng đến thẩm mỹ hoặc có nguy cơ ác tính, bạn có thể loại bỏ chúng. Tuy nhiên, hãy thực hiện quy trình tẩy nốt ruồi tại các cơ sở y tế có bác sĩ chuyên môn, không nên tự tẩy tại nhà để tránh gây tổn thương và nhiễm trùng.

5. Có nên thăm khám ở đâu nếu có nốt ruồi bất thường?

   • Các bệnh viện lớn có chuyên khoa da liễu hoặc phòng khám da liễu với bác sĩ giàu kinh nghiệm là nơi bạn có thể gặp khi gặp những biểu hiện bất thường trên nốt ruồi.

Theo TS.BS Đặng Thị Ngọc Bích, không có gì đáng lo ngại quá nghiêm trọng về nốt ruồi. Tuy nhiên, bạn không nên coi thường những biến đổi của nốt ruồi và hạn chế sự tổn thương và nhiễm trùng cho chúng.

Hãy để chúng tôi lo lắng về sức khỏe da của bạn. Đặt lịch hẹn khám và điều trị với bác sĩ da liễu của Văn Phòng Tuyển Sinh Y Dược Hà Nội ngay hôm nay.