Sưng mắt là gì?
Sưng mắt là tình trạng mắt bị sưng phù ở mí mắt trên hay mí mắt dưới hoặc thậm chí là bị sưng ở cả 2 mí cùng một lúc. Cơ chế chủ yếu của tình trạng này là do sự viêm, nhiễm hoặc khởi nguồn từ sự tích tụ dịch ở bên trong mô liên kết của mí mắt. Sưng mắt gây ảnh hưởng đến người bệnh nhiều hay ít còn phụ thuộc vào mức độ sưng ở mắt.
Dấu hiệu sưng mí mắt thường gặp
Sưng mí mắt luôn khiến cho người bệnh cảm thấy khó chịu, cùng với triệu chứng mắt sưng húp ảnh hưởng đến tầm nhìn, một số dấu hiệu đi kèm khác có thể gặp phải như:
- Nhức mắt: Sưng húp mắt luôn đi kèm với biểu hiện nhức nhối ở mắt gây khó chịu cho người bệnh.
- Ngứa mắt: Thường gặp phải ở những người bệnh bị sưng mắt do dị ứng với các dị nguyên gây hại từ môi trường bên ngoài
- Nhạy cảm hơn với ánh sáng: Bắt gặp ánh mặt trời hay ánh đèn sáng mắt người bệnh sẽ bị nhíu lại, khó nhìn.
- Nước mắt chảy không kiểm soát: Mắt gặp phải tình trạng kích thích quá mức, ngứa ngáy khiến cho nước mắt tiết ra nhiều không kiểm soát.
- Mắt đỏ: Sưng mắt có thể đi kèm với mắt gân đỏ hoặc các chấm đỏ xuất huyết quanh mắt.
- Đổ ghèn: Ghèn mắt lúc này tiết ra nhiều hơn bình thường, có thể là ghèn khô hoặc ghèn ướt. Ghèn mắt có thể đi kèm với nhiều dịch tiết khác.
- Khô mắt: Cảm giác mắt khô rát do thiếu hụt các chất tiết để bôi trơn trên bề mặt nhãn cầu.
- Đau: Sưng nhức mắt luôn khiến cho người bệnh thấy đau quanh vùng mắt, thậm trí có thể đi kèm với triệu chứng đau đầu.
Nguyên nhân khiến bạn bị sưng mắt
Sưng mắt khá thường gặp trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta và nó có thể được cấu thành từ nhiều nhóm nguyên nhân khác nhau. Vậy mắt sưng là biểu hiện của bệnh gì? Dưới đây là 3 nhóm nguyên nhân thường gặp có thể gây ra tình trạng khó chịu này cho mắt.
Do tác nhân gây hại từ môi trường
Các dị nguyên gây hại từ môi trường có thể gặp phải ở xung quanh chúng ta như: Bụi bẩn, ô nhiễm, mỹ phẩm,lông vật nuôi, phấn hoa, thời tiết, …. Đều là những thứ tưởng chừng như vô hại nhưng khi vô tình bay vào mắt của có thể gây ra tình trạng kích ứng gây sưng mắt, hay còn gọi là dị ứng mắt.
Dị ứng sưng mắt thường gặp nhiều hơn ở những người có cơ địa dễ bị dị ứng. Lúc này, mắt sưng húp sẽ đi kèm với một số triệu chứng đặc trưng khác như: Ngứa mắt, đỏ, cộm, xốn, chảy nước mắt không kiểm soát…
Ở những người thợ làm việc trong môi trường đặc thù như hàn,xì, hồ điện quang… thường xuyên phải tiếp xúc với tia hàn, bụi kim loại, mạt sắt, tia UV… Hay làm việc không trang bị bảo hộ lao động, kính mắt đầy đủ có thể gặp phải tình trạng sưng, đỏ mắt. Hay trong các hoạt động hàng ngày, chúng ta vô tình bị va, đập mắt, dị vật bay vào mắt… gây ra tổn thương mắt sẽ gặp phản ứng sưng, đau đầu tiên.
Ngoài ra, mắt vô tình bị một số loài côn trùng đốt vào mắt như: Ong, muỗi, kiến… sẽ khiến cho mắt bạn bị sưng húp đi kèm với đau, nhức. Sử dụng một số loại thuốc có thành phần kích ứng với cơ thể cũng có thể khiến bạn gặp phải tác dụng phụ gây ngứa sưng mắt…
Do thói quen sinh hoạt
- Stress, căng thẳng quá mức: Áp lực cuộc sống, công việc, học tập… có thể khiến chúng ta rơi vào tình trạng stress, căng thẳng, mệt mỏi, làm việc quá sức, mất ngủ… Khiến cho đôi mắt cũng phải chịu áp lực lớn, không được nghỉ ngơi đủ gây ra tình trạng sưng mắt.
- Kiệt sức: Khi chúng ta ở trong tình trạng kiệt sức, các mô ở mắt sẽ xảy ra hiện tượng giữ nước qua đêm khiến mắt bị sưng vào buổi sáng khi ngủ dậy.
- Khóc nhiều: Những người khóc nhiều cũng bị sưng mắt. Khi cảm xúc không thể kìm nén khiến nước mắt tuôn rơi, máu trong cơ thể chúng ta sẽ tăng cường tới các mô ở quanh mắt. Khi khóc quá nhiều có thể dẫn đến tình trạng các mao mạch quanh mắt bị vỡ khiến tròng mắt đỏ ngầu, mí mắt sưng phù và đau nhức.
- Ngủ quá nhiều hoặc quá ít: Giấc ngủ tốt nhất vào ban đêm của chúng ta nên duy trì từ 7-8 tiếng để cơ thể nghỉ ngơi, mắt lúc này cũng được nghỉ và không phải điều tiết nhiều. Ngủ quá ít không đủ thời gian để mắt nghỉ ngơi, trao đổi chất hay ngủ quá nhiều khiến mắt bị giữ nước gây ra tình trạng sưng mí mắt vào buổi sáng hôm sau.
- Kích ứng với kính áp tròng: Bản chất của kính áp tròng là áp sát vào giác mạc, việc nhiều người có thói quen đeo kính áp tròng qua đêm, đeo sai cách vô tình tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập hoặc vệ sinh kính không đúng cách có thể khiến bạn bị kích ứng sưng mắt.
- Lạm dụng chất kích thích: Uống quá nhiều rượu bia có thể khiến cơ thể tích trữ lượng cồn lớn không đào thài kịp gây ngộ độc thần kinh thị giác dẫn đế nhiều bệnh lý ở mắt gây sưng, nhức.
- Hút thuốc lá: Lạm dụng thuốc lá quá nhiều có thể khiến mắt bị suy yếu, hình thành nhiều bệnh lý ở mắt gây sưng mắt. Đặc biệt, thuốc lá liên quan trực tiếp đến bệnh đục thủy tinh thể hiện là nguyên nhân gây mù lòa hàng đầu trên thế giới.
Do bệnh lý ở mắt
Sưng mắt có thể là dấu hiệu cảnh báo của một bệnh lý nào đó ở mắt gây ra như:
- Lẹo mắt: Đây là bệnh nhiễm trùng ở mắt thường xảy ra ở tuyến đầu của mắt hoặc gặp phải ở gốc mi. Giai đoạn đầu của bệnh sẽ thấy xuất hiện một nốt đỏ, sưng nhẹ. Theo thời gian, nốt đỏ này sẽ triến triển dần thành mụn mủ, có nhân. Bệnh lý gây sưng mắt này thường xuất hiện nhiều ở mí trên, dễ lây và có thể bị tái phát nhiều lần nếu không được điều trị đúng cách.
- Chắp mắt: Bệnh lý này xảy ra khi một tuyến bã nhờn ở mi mắt bị bít tắc. Nhiều người dễ nhầm lẫn với bệnh lẹo mắt, tuy nhiên tình trạng này thường không gây nhiễm trùng ở mắt. Người bệnh bị chắp mắt sẽ thấy xuất hiện một nốt mụn mủ trên mắt, có thể có kích thước lớn nhưng sẽ ít gây hại và cũng bị tái lại nhiều lần nếu bạn không điều trị đúng cách.
- Viêm mô tế bào hốc mắt: Bệnh lý này gây nhiễm trùng sâu ở mô mí mắt. Ngoài biểu hiện sưng húp mắt, tình trạng này còn gây đau đớn nhiều cho người bệnh và cũng rất dễ lây lan.
- Viêm kết mạc: Tên dân gian là đau mắt đỏ, bệnh lý nhiễm trùng ở mắt này thường do vi khuẩn, virus hoặc các tác nhân gây hại từ môi trường… Triệu chứng điển hình của viêm kết mạc là: Mắt nổi gân dỏ, sưng, nhức mắt, đổ ghèn, dịch tiết nhiều… Bệnh có khả năng lây lan nhanh.
- Bệnh tuyến giáp: Đây là một dạng bệnh rối loạn nội tiết làm cho tuyến giáp hoạt động quá mức, sản sinh ra chất chống nhiễm trùng mắt. Những kháng thể này chính là thủ phạm khiến mắt của chúng ta bị sưng và viêm.
- Viêm bờ mi: Bệnh lý này làm cho mí mắt bị nhờn và kết vảy ở quanh lông mi. Viêm bờ mi thuộc loại bệnh mãn tính, có thể diễn biến thành một đợt nặng sau đó thuyên giảm dần làm cho mi mắt bị sưng đi kèm với đau và ngứa.
Chú ý: Nếu sưng mắt do chắp, lẹo tuyệt đối không được tự ý nặn nốt mụn vì hành động này có thể khiến vùng mắt bị nhiễm trùng nặng. Việc tháo mủ trong mọi trường hợp đều cần có sự chỉ định của bác sĩ.
Sưng mí mắt có nguy hiểm không?
Muốn nhận biết được tình trạng sưng mí mắt bạn đang gặp phải có nguy hiểm không phải xác định được nguyên nhân gây bệnh. Cửa sổ của chúng ta vốn là bộ phận nhạy cảm nhất cơ thể, chỉ là hạt cát, bụi nhỏ bay vào mắt hay không may bị muỗi chích cũng có thể khiến mắt bị sưng, khó chịu rồi.
Khi đã xác định được nguyên nhân khiến bạn bị sưng mắt sẽ giúp bạn biết được vấn đề mình đang gặp phải có nguy hiểm không. Nếu do thói quen sống hay các dị nguyên gây kích ứng thì nó thường không quá nguy hiểm, tự khắc phục ở nhà có thể giúp tình trạng thuyên giảm và biến mất. Do côn trùng đốt vào mắt thì bạn cần xem xét đó là loài gì, có độc không, sau khi sơ cứu thấy mắt vẫn sưng cần tới bệnh viện để kiểm tra.
Trong quá trình khắc phục tại nhà mà tình trạng không thuyên giảm bạn cần tới gặp bác sĩ để kiểm tra, kê đơn thuốc phù hợp, tuyệt đối không tự xử lý y tế tại nhà có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
Với những trường hợp sưng mắt đi kèm theo nhiều biểu hiện bất thường, các triệu chứng không thuyên giảm, thậm chí còn gia tăng cấp độ nặng mà bạn không xác định được nguyên nhân thì cần tới ngay cơ sở y tế chuyên nhãn khoa để thăm khám. Đây có thể là cảnh báo của một bệnh lý nào đó ở mắt, cần có cách khắc phục nhanh chóng để ngăn chặn biến chứng nguy hiểm.
Mắt sưng húp phải làm sao?
Sưng mắt không phải trường hợp nào cũng cần đến gặp bác sĩ. Đối với những nguyên nhân có thể xác định được như do tác nhân gây hại từ môi trường hay thói quen sinh hoạt không tốt bạn có thể tự khắc phục tại nhà. Với những trường hợp gặp phải kích ứng từ môi trường bạn cần vệ sinh mắt sạch sẽ, chườm mắt giảm sưng, tình trạng sẽ thuyên giảm dần.
Nếu sưng mắt do khóc nhiều hay thói quen sinh hoạt không tốt, bạn cần thiết lập lại chế độ sinh hoạt, uống nhiều nước, nghỉ ngơi nhiều hơn để mắt không phải điều tiết nhiều, ảnh hưởng đến qúa trình trao đổi chất. Cùng với đó có thể chườm mắt, chườm muối, đắp túi trà, dưa leo… là có thể khắc phục tình trạng nhanh chóng rồi.
Tuy nhiên cần theo dõi mắt thường xuyên, nếu khắc phục tại nhà mà tình trạng sưng mắt không thuyên giảm hay nặng thêm bạn cần đến gặp bác sĩ để thăm khám.
Với những trường hợp mắt sưng húp mà bạn không xác định được nguyên nhân. Tình trạng kéo dài, thậm trí gia tăng cấp độ nặng kèm theo cáu dấu hiệu bất thường khác như: Đau mắt, đau đầu, sưng nặng, sốt… Bạn cần nhanh chóng tới bệnh viện khám mắt để kiểm tra, tìm ra nguyên nhân gây bệnh và có cách điều trị thích hợp, ngăn chặn biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến thị lực.
Căn cứ vào nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ có hướng điều trị thích hợp cho bệnh nhân. Nếu sưng do dị ứng thì bạn sẽ được chỉ định dùng thuốc nhỏ mắt kháng histamin, nếu mắt bị nhiễm trùng, nhiễm khuẩn cần dùng đến thuốc kháng sinh còn do rối loạn nội tiết thì cần phải phẫu thuật và dùng nhiều loại thuốc khác nhau.
Một số biện pháp phòng ngừa sưng mí mắt
Sưng mí mắt nếu do thói quen sinh hoạt hoặc tác nhân từ môi trường thì bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa hiệu quả. Sau đây sẽ là một số biện pháp hữu ích bạn có thể áp dụng:
- Bỏ ngay thói quen dụi mắt: Hành động đơn giản này nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh lý cho mắt bạn cần bỏ ngay. Dụi mắt cũng giống như bạn đang ” bức tử” cho đôi mắt của mình vậy. Bàn tay vốn phải động, chạm vào nhiều thứ khác nhau nên thường có nhiều vi khuẩn, virus ký sinh trên đó. Đưa tay dụi mắt có thể khiến chúng dễ dàng xâm nhập gây hại cho mắt. Ngoài ra, bạn rửa tay thường xuyên.
- Vệ sinh mắt hàng ngày: Nên vệ sinh mắt hàng ngày để loại bỏ các tác nhân gây hại từ môi trường, giữ sức khỏe đôi mắt.
- Đeo kính khi ra ngoài: Thiết lập thói quen đeo kính râm khi ra ngoài để bảo vệ mắt tránh khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường.
- Dùng kính áp tròng đúng cách: Sử dụng kính áp tròng theo hướng dẫn của bác sĩ cũng như vệ sinh kính đảm bảo đúng theo quy trình.
- Ngủ đủ giấc: Khi bạn ngủ đủ giấc, mắt không phải điều tiết nhiều, quá trình trao đổi chất diễn ra thuận lợi để ngày mới bắt đầu với đôi mắt sáng khỏe đẹp.
- Ăn đủ chất: Ăn các loại thực phẩm cung cấp vitamin, dưỡng chất tốt cho mắt như rau xanh, thịt đỏ, hoa quả mọng… để đảm bảo sức khỏe tốt cho mắt.
- Tránh xa chất kích thích: Rượu, bia, thuốc lá… là những chất kích thích không chỉ gây hại cho mắt mà còn cho toàn cơ thể, cần được hạn chế tối đa.
- Khám mắt định kỳ: Nên thiết lập thói quen khám mắt định kỳ hàng năm để giữ gìn sức khỏe cho đôi mắt bạn cũng như tầm soát sớm các bệnh lý ở mắt để có biện pháp điều trị sớm, hạn chế tối đa biến chứng nguy hiểm cho mắt.
Tóm lại, sưng mắt là tình trạng thường gặp do các tác nhân bên ngoài môi trường nhưng cũng có thể là tiềm ẩn nguy cơ của một bệnh lý nào đó. Nếu sưng mí mắt kéo dài đi kèm với một số dấu hiệu bất thường bạn cần đi khám ngay để xác định nguyên nhân và có cách điều trị thích hợp, hạn chế tối đa nguy cơ biến chứng. Hy vọng bài viết sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích, hãy chia sẻ rộng rãi với mọi người nhé!
