Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về văn nghị luận và cách làm bài văn đạt điểm cao. Hãy cùng tìm hiểu nhé!
I. Khái niệm về văn nghị luận cần ghi nhớ
-
Văn nghị luận là gì?
Văn nghị luận là một loại văn mà người viết, người nói sử dụng lý lẽ và dẫn chứng để lập luận và chỉ ra quan điểm của mình cho người đọc hoặc người nghe. Văn nghị luận giúp người đọc hiểu và đồng hành cùng người viết. -
Đặc điểm của văn nghị luận
Mỗi bài văn nghị luận cần có các luận điểm, luận cứ và lập luận:
- Luận điểm là ý kiến thể hiện quan điểm trong bài văn.
- Luận cứ là dẫn chứng và lí lẽ để sáng tỏ luận điểm.
- Lập luận là cách tổ chức dẫn chứng sao cho luận điểm được nổi bật và thuyết phục.
- Bố cục của một bài văn nghị luận
Bài văn nghị luận cần có bố cục gồm:
- Đặt vấn đề (mở bài): Giới thiệu vấn đề và luận điểm cơ bản.
- Giải quyết vấn đề (thân bài): Triển khai luận điểm, dùng lí lẽ và dẫn chứng để thuyết phục người đọc.
- Kết thúc vấn đề (kết bài): Tổng kết tầm quan trọng và ý nghĩa của vấn đề đã nêu.
- Các loại văn nghị luận
Trong chương trình học, các loại văn nghị luận gồm:
- Nghị luận xã hội: Nói về sự việc, hiện tượng trong đời sống, vấn đề tư tưởng, đạo lí hoặc vấn đề trong tác phẩm văn học.
- Nghị luận văn học: Nói về một bài thơ, đoạn thơ hoặc tác phẩm truyện.
II. Các thao tác lập luận trong văn nghị luận
Để làm bài văn nghị luận, bạn cần nắm rõ các thao tác lập luận trong văn nghị luận. Dưới đây là một số thao tác quan trọng:
- Giải thích: Giải thích nghĩa của các từ khóa và giải thích nội dung, ý nghĩa của vấn đề được bàn luận.
- Phân tích: Phân tích các chi tiết và tìm hiểu chức năng biểu hiện của chúng.
- Chứng minh: Đưa ra dẫn chứng và lí lẽ để chứng minh luận điểm.
- Bình luận: Đưa ra nhận định và đánh giá về đối tượng nghị luận.
- So sánh: Xác định các đối tượng và so sánh điểm giống nhau và khác biệt giữa chúng.
- Bác bỏ: Bác bỏ một ý kiến sai bằng cách bác bỏ luận điểm, luận cứ hoặc lập luận.
III. Cách làm bài văn nghị luận xã hội
- Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí:
- Giải thích tư tưởng, đạo lí cần bàn luận.
- Phân tích tư tưởng, đạo lí.
- Bác bỏ hoặc tán thành tư tưởng, đạo lí.
- Rút ra bài học nhận thức và hành động trong cuộc sống.
- Cách làm bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống:
- Giải thích hiện tượng đời sống.
- Nêu hiện trạng và nguyên nhân.
- Đánh giá kết quả, hậu quả.
- Đề xuất giải pháp và rút ra bài học.
- Cách làm bài nghị luận về một vấn đề xã hội rút ra trong tác phẩm văn học:
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm và nêu vấn đề xã hội đặt ra trong tác phẩm.
- Bàn luận vấn đề xã hội đó.
- Rút ra bài học nhận thức và hành động trong cuộc sống.
- Cách làm bài nghị luận văn học:
- Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm và ý kiến khái quát về tác phẩm.
- Thân bài: Triển khai các luận điểm chính.
- Kết bài: Khái quát nhận định về tác phẩm.
IV. Kết luận
Để làm bài văn nghị luận đạt điểm cao, bạn cần hiểu rõ về văn nghị luận, các thao tác lập luận và cách làm bài cho từng loại văn nghị luận. Hãy lựa chọn phương pháp và phát triển ý kiến riêng của bạn một cách sáng tạo và thuyết phục. Chúc bạn thành công trong việc làm bài văn nghị luận!
