Tại sao Nhật Bản phải tiến hành cải cách là câu hỏi được nhiều người quan tâm. Chúng ta đều biết rằng cuộc cải cách Duy Tân Minh Trị là một trong những bước ngoặt lịch sử vô cùng quan trọng đối với không chỉ riêng đất nước Nhật Bản mà nó còn ảnh hưởng đến công cuộc cải cách của các nước trên Thế Giới. Cùng trungcapykhoa tìm hiểu nguyên nhân Nhật Bản tiến hành cải cách và các vấn đề liên quan đến cuộc cải cách Duy Tân Minh Trị ngay trong bài viết dưới đây.
Nguyên nhân tại sao Nhật Bản phải tiến hành cải cách?
Nguyên nhân tại sao Nhật Bản phải tiến hành cuộc cải cách Duy Tân Minh Trị năm 1868 xuất phát từ bối cảnh Nhật Bản lúc bấy giờ. Đầu thế ký 19, Mạc Phủ mà đứng đầu là tướng quân Sô gun với chế độ phong kiến truyền thống đã khiến Nhật Bản rơi vào khủng hoảng.
Việc ký kết rất nhiều các hiệp ước với nước ngoài của Mạc Phủ đã vô tình làm cho các tầng lớp xã hội ở Nhật Bản phản ứng mạnh mẽ và vô tình đẩy đất nước vào tình trạng lạc hậu và nền kinh tế nghèo nàn, kém phát triển.
Năm 1868, các phong trào đấu tranh chống Sô Gun liên tiếp nổ ra và lật đổ hoàn toàn chế độ Mạc Phủ, Thiên hoàng Minh Trị lên nắm quyền và tiến hành cuộc cải cách toàn diện ở Nhật Bản nhằm đưa đất nước thoát khỏi chế độ phong kiến lạc hậu và từng bước đưa nền kinh tế dần ổn định và phát triển hơn.
Nội dung cuộc cải cách Duy Tân Minh Trị ở Nhật Bản
Nhật Bản tiến hành cải cách toàn diện trên mọi lĩnh vực, bao gồm chính trị, quân sự và giáo dục.
-
Về chính trị: Thiên hoàng Minh Trị lên ngôi và lật đổ hoàn toàn chế độ Mạc Phủ, tiến hành lập chính phủ mới, đưa quý tộc tư sản hóa và đại tư sản lên nắm quyền. Năm 1889, Nhật Hoàng ban hành Hiến pháp mới, thực hiện bình đẳng và ban bố quyền tự do, chế độ quân chủ lập hiến được thành lập.
-
Về kinh tế: Nhật hoàng tiến hành thống nhất tiền tệ, từng bước tiến tới thống nhất thị trường, đẩy mạnh mua bán để đưa nền kinh tế ổn định và phát triển. Nhật hoàng cho phép người dân mua bán ruộng đất và tăng cường nền kinh tế tư bản chủ nghĩa ở nông thôn, nơi có nền kinh tế còn lạc hậu bấy giờ. Đồng thời, Nhật hoàng tiến hành xây dựng và nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng, đường xá, cầu cống và mở rộng giao thông liên lạc.
-
Về quân sự: Thiên hoàng với tư tưởng tiến bộ phương Tây đặc biệt là trong việc huấn luyện quân sự, tiến hành chính sách nghĩa vụ quân sự trong nhân dân. Tất cả các công dân trong đất nước đủ điều kiện đều phải nhập ngũ để được huấn luyện. Bên cạnh đó, Thiên hoàng còn chú trọng trong việc đóng tàu chiến và sản xuất vũ khí, đạn dược hỗ trợ bảo vệ đất nước.
-
Về giáo dục: Thiên hoàng tiến hành kế hoạch nâng cao dân trí cho người dân sau khoảng thời gian dài dân tộc lâm vào tình trạng phong kiến và lạc hậu. Đảm bảo sau cải cách, hầu hết mọi người dân đều được tiếp cận với con chữ và các kiến thức giáo dục tối thiểu. Nhận thấy giáo dục là lĩnh vực quan trọng nhất trong công cuộc cải cách ở Nhật Bản, Thiên hoàng vô cùng chú trọng đến chất lượng giáo dục và quan tâm đặc biệt đến nội dung khoa học – kỹ thuật và tiếp cận kiến thức phương Tây. Trong công cuộc cải cách lần này, Thiên hoàng còn cử học sinh giỏi sang phương Tây du học để góp phần xây dựng đất nước.
Tính chất của cuộc cải cách ở Nhật Bản
Việc Nhật Bản tiến hành cải cách đã mang lại nhiều bước chuyển mình cho đất nước. Thiên hoàng Minh Trị đã thành công đưa đất nước thoát khỏi nguy cơ trở thành thuộc địa của tư bản phương Tây. Nhờ có cuộc cải cách này, Nhật Bản từ một đất nước phong kiến lạc hậu trở thành một đất nước theo tư bản chủ nghĩa phát triển giàu mạnh.
Đây là cuộc cách mạng tư sản, diễn ra dưới hình thức cải cách, canh tân đất nước tiêu biểu nhất. Bản chất của cuộc cải cách ở Nhật Bản là một cuộc cách mạng tư sản do Thiên hoàng nắm quyền và giai cấp tư sản chỉ đạo, kết quả chính là lật đổ chế độ phong kiến lạc hậu và phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa.
Ý nghĩa nổi bật của cuộc Duy Tân Minh Trị ở Nhật Bản là gì?
Đối với Nhật Bản, sự thành công của cuộc cải cách đã lật đổ hoàn toàn chế độ phong kiến cổ hủ, lạc hậu, đưa đất nước theo con đường tư bản chủ nghĩa tiên tiến hơn, phát triển hơn. Nhờ có cuộc cải cách, Nhật Bản đã thành công giữ được chủ quyền và độc lập dân tộc khỏi các nước tư bản phương Tây và đạt được nhiều thành tựu ở các lĩnh vực kinh tế, chính trị, quân sự, giáo dục,…
Đối với Thế Giới, với sự thành công của cuộc cải cách Duy Tân Minh Trị ở Nhật Bản, cuộc cải cách đã góp phần hình thành con đường cứu nước theo khuynh hướng tư bản chủ nghĩa ở các nước châu Á, trong đó có Việt Nam.
Tuy nhiên, với tính chất là một cuộc cách mạng tư sản thì cuộc cải cách ở Nhật Bản vẫn tồn tại một số hạn chế, tiêu biểu là sau cuộc cải cách duy tân thì tầng lớp quý tộc vẫn còn chiếm ưu thế, và không hẳn là mang lại quyền tự do hoàn toàn cho tất cả các tầng lớp, giai cấp trong quần chúng nhân dân.
Tại sao cuộc Duy Tân Minh Trị ở Nhật Bản thành công?
Sau khi tìm hiểu nguyên nhân tại sao Nhật Bản phải tiến hành cải cách và các nội dung liên quan đến cải cách thì dưới đây là các phân tích cho lý do tại sao phong trào cải cách ở Nhật Bản lại thành công, nguyên nhân bao gồm:
- Thiên hoàng Minh Trị là người trực tiếp chỉ đạo cuộc cải cách, ông nắm trong tay quyền lực tuyệt đối và là người có tư tưởng tiến bộ, mang đường lối phương Tây gắn vào đất nước.
- Được sự ủng hộ đồng tình của đông đảo các tầng lớp trong nhân dân.
- Nền kinh tế tư bản chủ nghĩa vốn đã có nền tảng khá phát triển ở Nhật Bản trước khi cải cách.
Kết luận
Tóm lại, các thông tin trên đã giúp bạn lý giải tại sao Nhật Bản phải tiến hành cải cách. Nguyên nhân xuất phát từ bối cảnh đất nước và sự lạc hậu của chế độ phong kiến, cần một đường lối mới hiện đại và tiến bộ hơn. Hy vọng bài viết hữu ích với bạn, tham khảo thêm nhiều bài viết khác của chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin thú vị nhé.
